Hoe geloofwaardig speechen?

Eén van de meest gestelde vragen in onze opleidingen is: “hoe zorg ik ervoor dat mijn verhaal geloofwaardig overkomt?” De meeste mensen denken dat het vooral te maken heeft met het zelfvertrouwen dat ze uitstralen tijdens het spreken. Hoewel dit natuurlijk een belangrijke factor is, kan je leugens ook niet geloofwaardig maken door ze met veel bravoure te verkopen. Wat helpt je dan wel?

• Geloofwaardigheid is niet hetzelfde als autoriteit

Je titels, je status of wat er op je visitekaartje staat geeft je geen toelating om elke vraag te beantwoorden met: “dat is zo, omdat ik het zeg.” Als je van het publiek verlangt dat ze jou geloven omdat je nu eenmaal meer financieel of intellectueel gewicht in de schaal kan leggen, dan ben je verkeerd bezig omdat je het publiek dan schromelijk onderschat. Wij hebben namelijk allemaal een ingebouwde bullshitdetector en die houdt geen rekening met de status van de spreker. Integendeel, wanneer een spreker zich expliciet profileert met zijn/haar kennis of zijn/haar adelbrieven, dan geeft dat vaak een gezonde twijfel bij het publiek.

• Geloofwaardigheid is concreet vertellen

Mensen luisteren naar een verhaal met hun ogen. Dat klinkt misschien vreemd, maar het is gewoon de manier waarop het menselijk brein werkt. Wanneer we een verhaal horen, of lezen, dan gaan we ons dat zelf proberen voor te stellen. De goede verteller bouwt dus een verhaal op dat concreet genoeg is. Dat wil zeggen: de goede verteller geeft het publiek net genoeg details om het verhaal in hun hoofd om te zetten in een soort film waar ze ook zelf in staan. En als ze het één keer zelf met hun verbeelding hebben kunnen zien, zullen ze ook sneller geneigd zijn om het voor waar aan te nemen.

• Geloofwaardigheid is tonen wie je écht bent

Authenticiteit is een duur en veelgebruikt woord in speechtrainingen. Nochtans is het heel eenvoudig: je moet als spreker aan mensen durven tonen wie jij echt bent. Ook je kleine kantjes en je fouten moet je zichtbaar maken en kunnen benoemen. Ze bewijzen immers dat je een mens bent. En dat zorgt ervoor dat een publiek je kan beschouwen als 1 van hen. Wat daarbij helpt is dat je ook duidelijk maakt waarom het onderwerp waarover jij spreekt, jou persoonlijk raakt. Vertel dus waarom het jou interesseert, trek een parallel met jouw persoonlijk leven of vraagstukken die je soms buiten de professionele omgeving bent tegengekomen.

• Geloofwaardigheid is de vragen van het publiek beantwoorden

Je mag niet wachten tot de obligate Q&A-ronde om het publiek te betrekken bij je verhaal. Mensen willen in eerste instantie kunnen meedenken met iemand die staat te spreken. Ze doen dat door in gedachten al proberen toe te passen wat de spreker vertelt. Maar daarbij stoten ze op problemen en praktische bezwaren. Een goede spreker is in staat zich in hun schoenen te zetten en weet welke vragen zijn publiek zich op een bepaald moment in zijn speech stelt. Op basis daarvan kan je een dialoog opbouwen met je publiek.

• Geloofwaardigheid is je niet verontschuldigen

Om “zoveel mogelijk mensen te bereiken”, zijn we dikwijls geneigd om de scherpe randen van ons verhaal af te vijlen. Natuurlijk hebben we een duidelijk standpunt over de dingen, maar -zeker in Vlaanderen, is het vooral kwestie om de kerk in het midden te houden. Een standpunt innemen is echter niet hetzelfde dan zeggen dat jij de waarheid in pacht hebt. Het is gewoon duidelijk maken aan het publiek waarom jij de dingen zegt, die je te zeggen hebt. Natuurlijk zal je daarmee mogelijk een deel van je publiek verliezen omdat ze het niet eens zijn met je. Anderzijds betekent het ventileren van je eigen standpunt niet dat je geen respect hebt voor andere standpunten. Dus kan je gerust meegeven aan je publiek dat je open staat voor andere visies. Dat zal de betrokkenheid alleen maar vergroten.