Hoe eindig je trefzeker een goede speech?

Je hebt een pitch of een lezing gegeven en je eindigt hoopvol met: “En dan beantwoord ik nu graag jullie vragen.” Maar vanuit het publiek volgt er alleen een stilte…. Jammer van al die moeite, nee? Meteen begin je te twijfelen: “Hebben mensen wel begrepen wat ik verteld heb? Ben ik essentiële dingen vergeten te zeggen? Is er überhaupt wel iemand geïnteresseerd in wat ik hier sta te doen?” Deze twijfel is ongegrond. De vraag is: was jouw einde duidelijk genoeg?

De vraag naar een goed einde, verbergt eigenlijk een andere vraag, namelijk: welke informatie zet ik op welke plaats in mijn verhaal? Dat komt omdat nogal wat mensen tijdens een presentatie de draad kwijtraken. Vaak is dat het gevolg van de slechte gewoonte om een presentatie op te hangen aan een al dan niet zelfgemaakt slidedeck die eigenlijk een verzameling is van een hoop losse ideeën. Dan is het niet verwonderlijk dat je onzeker wordt omdat je het gevoel krijgt dat het publiek helemaal niet mee is met je verhaal. Hoe pak je dit dan wel aan? Met deze drie tips ga je naar een trefzeker einde.

• Eindtip 1: Maak mensen nieuwsgierig naar het einde.

Mensen luisteren niet naar jou omdat je een mooie stem hebt of propere kleren (al helpen die dingen natuurlijk wel). Ze zijn in de eerste plaats geïnteresseerd in wat ze zelf kunnen aanvangen met de informatie die je hen geeft. Nogal wat sprekers gaan ervan uit dat je mensen kan overtuigen door hen genoeg informatie te geven zodat zij zelf de juiste conclusies kunnen trekken. Dat is helaas niet zo. Integendeel zelfs. Er bestaat namelijk zoiets als “confirmation bias”. Eender welke informatie mensen krijgen, zullen ze in de eerste plaats gebruiken om hun eigen vooroordelen te bevestigen. Tenzij je hen een verrassend of nieuw inzicht kan meegeven. En precies dat moet je hen vanaf het begin duidelijk maken: wat kan jij hen leren of doen ontdekken. Wat kan je hen met andere woorden beloven. Dit kan je doen in de vorm van een vraag of een dilemma. Let wel op! Wat mensen triggert is niet zozeer het klassieke materiële voordeel, maar wel een emotionele winst die ze kunnen boeken. Geef zeker ook nog niet prijs hoe je die belofte precies zal waarmaken, want dan geef je de conclusie eigenlijk al weg. Nee, het publiek moet gewoon een idee hebben waar je hen mee naartoe wil nemen. Liefst natuurlijk naar een idee of een plek waar ze iets aan zullen hebben.

Wil je hier meer over leren?

• Eindtip 2: Zet wegwijzers naar een goed einde.

Wanneer het publiek aan het begin meekrijgt waar de spreker naartoe wil, dan is het goed dat je ook af en toe aanduidt waar je precies bent op de route tussen begin en einde. Aan het begin heb je hen immers een belofte meegegeven om hen nieuwsgierig te maken, maar als het inlossen van die belofte te lang duurt dan riskeer je ook de aandacht kwijt te raken. Daarom is het nuttig om af en toe te vertellen waar je op dat moment precies bent en wat er nog kan volgen. Vergeet nooit dat eender welk publiek een zelfstandig denkende groep mensen is. Terwijl jij aan het vertellen bent, zijn zij al aan het aftoetsen wat ze met die informatie kunnen doen en zijn ze eventueel ook nieuwsgierig naar wat er nog volgt. Zorg dus in je verhaal voor een logische opbouw die rekening houdt met de reacties van het publiek. Overlaad je verhaal zeker niet met te veel informatie. Uiteindelijk zullen ze wat jij vertelt zelf samenvatten tot 1 zin! En daarmee zijn we meteen bij de derde tip aanbeland.

• Eindtip 3: Een trefzeker einde brengt mensen in actie.

Ondertussen mag het al duidelijk zijn dat de hoofdvraag van een publiek is: wat kunnen we DOEN met de informatie die we krijgen. Ze willen dus niet zozeer overtuigd worden van de kwaliteit van een idee. Ze willen vooral weten hoe ze die kwaliteit zelf kunnen testen door het idee toe te passen. Het is dus aan jou om ter afsluiting aan te geven welke stap zij kunnen zetten om iets te doen met wat jij verteld hebt. Denk daarbij heel concreet, in acties dus. Verwijs ook naar het begin van je speech, de vraag of het dilemma dat je hebt opgeworpen. Zo weten de toehoorders dat je verhaal rond is. Vooral belangrijk is dat je bondig blijft. Mensen onthouden geen conclusie in 5 punten. Je moet proberen je boodschap samengevat te krijgen in 1 kernzin. Wat altijd werkt is een simpel truukje: de kernzin op rijm zetten. Dat zorgt er niet alleen voor dat het makkelijk te onthouden is, het geeft de gedachte ook een logisch uitzicht zodat mensen het makkelijker voor waar aannemen. Bovendien besteed je best ook genoeg tijd aan het onderlijnen van het belang van je conclusie, want uiteindelijk is het begin en het einde wat mensen zich het beste zullen herinneren van je verhaal!

Wil je dit zelf leren toepassen? Kom naar ons Bootcamp voor sprekers.